W dniach 28–30 maja 2025 r. mieliśmy niezwykłą okazję zanurzyć się w fascynującym świecie zmysłów, odwiedzając wyjątkową, interaktywną wystawę "Świat zmysłów". Obecnie można ją podziwiać w Muzeum Ziemi Nadnoteckiej w Trzciance, gdzie wzbudza zachwyt i ciekawość odwiedzających. Ekspozycja ta ma swoją bogatą historię. Początkowo była prezentowana w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 2005–2012. Jest to drugi taki pokaz przygotowany przez uczelnię, a zarazem pierwszy tak silnie osadzony w świecie nauk biologicznych.

Na co dzień często mówimy, że słyszymy, widzimy, dotykamy, czujemy, lecz rzadko zastanawiamy się, jak właściwie nasze ciało odbiera i interpretuje bodźce z otoczenia. Podczas zwiedzania uświadomiliśmy sobie, że za tymi z pozoru prostymi czynnościami stoją skomplikowane procesy fizjologiczne i neurologiczne. Dzięki zmysłom — tym genialnym narzędziom, które posiadamy — potrafimy odbierać sygnały, przekształcać je w impulsy nerwowe i przesyłać do mózgu, który błyskawicznie reaguje. Wystawa "Świat zmysłów" pozwoliła nam zgłębić anatomiczne, fizjologiczne i fizyczne podstawy funkcjonowania narządów zmysłów. Oczarowało nas około 60 różnorodnych, pasjonujących doświadczeń, które nie tylko przedstawiały zjawiska naukowe, ale też angażowały naszą uwagę, wyobraźnię i zmysły.

Pokaz nazwano interaktywnym, ponieważ to my — widzowie, badacze, odkrywcy — mogliśmy samodzielnie wykonywać eksperymenty. Przy każdym stanowisku czekały na nas czytelne instrukcje oraz zwięzłe wyjaśnienia zjawisk, które obserwowaliśmy. Zamiast biernie oglądać, staliśmy się współtwórcami wystawy. Z entuzjazmem dotykaliśmy, patrzyliśmy, słuchaliśmy i testowaliśmy nasze zmysły, a każda czynność przynosiła nam nową porcję wiedzy i radości z nauki.

Wystawa została podzielona na trzy niezwykle ciekawe części:
• receptory — czyli nasze precyzyjne rejestratory sygnałów, nieustannie informujące układ nerwowy działaniach zachodzących w otoczeniu,
• mono i stereo — odkrycie różnorodnych i wielowymiarowych naszych doznań zmysłowych,
• oszukanie zmysłów — przeżycie prawdziwego zaskoczenia wynikające ze zmylenia naszego mózgu i poddania go złudzeniom wpływającym na nasze postrzeganie świata.

Za tą znakomitą ekspozycją stoją dr Maciej Kluza oraz dr hab. Ewa Wyka — pasjonaci nauki, którzy potrafili w fascynujący sposób połączyć wiedzę akademicką z zabawą i doświadczeniem. Powstanie wystawy było możliwe dzięki wsparciu Województwa Małopolskiego oraz Fundacji Bankowej im. Leopolda Kronenberga.

Być może czasem zastanawiamy się, dlaczego zmysły są tak ważne dla człowieka. To dzięki nim poznajemy świat, reagujemy na zagrożenia, nawiązujemy relacje, tworzymy wspomnienia i odczuwamy emocje. Są naszym łącznikiem z otoczeniem, fundamentem codziennego funkcjonowania i kluczem do odkrywania piękna życia. Wystawa przypomniała nam, jak niezwykłe i nieocenione są nasze zmysły i to, jak ważne jest, by o nie dbać i je rozwijać.